Taras Kobzar, Donetsk’ten anarko-sendikalist bir aktivist. Önce Kiev’de toprak savunması yaptı, daha sonra orduya katıldı. Bu röportajda, Ukraynalıların Rus ordusunu 2014’te ilhak edilen bölgelerin ötesine püskürteceğine ikna olduğunu söylüyor ve Vladimir Putin tarafından açıklanan kısmi seferberlikte bir yenilginin işareti olarak görüyor.
Savaştan yedi ay uzaktayız. Ukrayna’da durum nedir?
24 Şubat 2022’de, Putin tarafından “özel askeri operasyon” olarak adlandırılan Rus birlikleri tarafından Ukrayna’nın tam ölçekli işgali başladı. 2014 yılında Kırım’ın ilhakı, Donetsk ve Luhansk bölgelerinin işgali ve ülkenin bu doğu bölgelerinde “halk cumhuriyetlerinin” kurulmasıyla başlatılan savaşın devamı niteliğinde olup, Kremlin propagandası “Ukrayna’da iç savaş” ve “Rusça konuşan nüfusun kendi kaderini tayin hakkı” idi. 24 Şubat’tan bu yana, işgal üç cepheyi içeriyordu: biri kuzeyde (Çernihiv oblastları, Kiev oblastında Sumy ve Kiev yakınlarında bir saldırı), biri doğuda (Kharkov oblastı ve batıya doğru Donetsk ve Luhansk Oblastlarında ilerleme) ve biri güneyde (işgal altındaki Kırım’dan Kherson, Odessa, Berdyansk ve Mariupol bölgelerine kadar). Putin, Ukrayna’yı ikiye bölen Dinyeper Nehri’nin doğusundaki tüm toprakları işgal etmeyi ve Kiev’i ele geçirmeyi planladı. Rus ordusu, Ukrayna ordusunun ve kitlesel olarak bölgenin savunmasına girişen Ukrayna halkının güçlü direnişiyle karşılaştı. Nisan ayında Kiev’den geri itildi ve kuzey bölgesini terk etti. Mayıs-Ağustos ayları arasında, ağır çatışmalar pahasına, yavaş yavaş doğu yönüne çekildi, diğerlerinin yanı sıra Rubizhne, Lissitchansk, Sievierodonetsk kasabalarını alarak Luhansk bölgesinin kuzeyini ele geçirdi ve Kramatorsk, Bakhmout ve Avdiivka’ya saldırmaya devam etti. Donetsk Oblastı. Ardından, şehrin neredeyse tamamen yıkılmasından sonra yaz aylarında Mariupol’u aldı. Eylül ayında, bir Ukrayna ordusu karşı taarruzu güneye Herson’a doğru ilerlemeye başladı ve doğuya Kharkiv bölgesine doğru ilerleyerek Rus güçlerini geri çekilmeye zorladı. Bugün Rus ordusu, Ukrayna topraklarının 100.000 km2’den fazlasını veya yaklaşık %20’sini kontrol etmeye devam ediyor.
Ukrayna ordusunu nasıl görüyorsunuz?
2022’de Ukrayna ordusu 2014’e göre pek çok açıdan daha iyi durumda. Bu sadece teçhizat ve silahlanma yapısı ve komutası ile ilgili değil, her şeyden önce tecrübesi ve motivasyonu ile ilgili. Ukrayna ordusu ve toplumu, 2013-2014’ten daha yüksek ve daha niteliksel bir bilinç düzeyine sahiptir. Tabii ki silah ve erzak konusunda durum istediğimiz kadar iyi değil, ancak bu sivil toplumun yoğun faaliyeti ile telafi ediliyor. Örneğin bir grup eski anarşist yoldaşla, askerleri tedarik etmek, onları yasal olarak savunmak ve ülkemizin geleceği ile ilgili tartışma ve inşa alanları oluşturmak için birliğimizde bir Askerler Komitesi oluşturduk.
Sosyal ağlarda, birçok video doğudaki köylerin Ukrayna ordusu tarafından kurtarılmasını ve sakinlerin sevincini gösteriyor. Rus işgalinin bu son aylarında ne yaşadılar?
Savaş ve işgal, siviller için her zaman ağır bir yük ve acıdır. İşgalci kendisinden yana olmayan insanları baskı altına alıyor, ekonomik durum çöküyor, insanlar sürekli olarak Bucha’da ve başka yerlerde gördüğümüz gibi topçu ateşinden ölme veya askerler tarafından öldürülme riskiyle karşı karşıya. Bu dehşetlerin doğrudan tanığıydım. Ben kendim, 2014 yılında Rusya yanlısı ayrılıkçılar ve Rusya adına hareket eden askeri grupların Ukraynalılara zulmetmek ve şehrimdeki protestocuları öldürmek için Ukrayna ile ilgili her şeyi yok etmeye başladığı 2014 yılında ailemle birlikte ayrılmak zorunda kaldığım Donetsk’liyim. “Rus dünyasının” neye benzediğini gördüm ve sekiz yıl boyunca şehrimdeki gelişmeleri takip edebildim. Donetsk, gelişmiş altyapısı ve kültürel yaşamı ile zengin bir şehirden önce Doğu Ukrayna’nın ekonomik merkeziydi. Şimdi hiçe indirgendi. 2014’ten önce orada bir milyondan fazla insan yaşıyordu. Nüfusun neredeyse yarısı 2014’ten kaçmak zorunda kaldı, evlerini, işlerini ve tüm sosyal bağlarını kaybetti. Donetsk yağmalandı: birçok işletme yıkıldı ya da Rusya’ya devredildi ve sakinler kişisel mülklerini, arabalarını çalmaktan, sakinlerinden boşaltılan apartmanlara ve evlere yerleşmekten çekinmediler. Siyasi olarak, herhangi bir özgür siyasi ve sosyal faaliyeti imkansız kılan otoriter bir rejim kuruldu. Örneğin insanlar sokakta tutuklanıp cepheye gönderilebilir. Donetsk Filarmoni Orkestrası’ndan bir grup müzisyenin, bir provadan hemen sonra zorla seferber edilip Mariupol’da savaşmak için gönderilenlerin hikayesini biliyoruz. Bu müzisyenlerin çoğu öldü. Rus düzeni hayatın her alanına hakimdir. Okullara sızıyor, çocukların zihinlerini zehirliyor, onları şovenist propagandayla aşılıyor. En iğrenç militarize edilmiş “çocuk örgütleri” işgal altındaki topraklarda kuruldu: bunlar “Hitler Gençliği”ni andırıyor, ancak Sovyet Stalinist tarzında. Eylül ayından bu yana, kurtarılan Harkov Oblastında Ukraynalı askerler tarafından çekilen çok sayıda video, sivillerin Ukrayna ordusunu desteklediğini gösteriyor. Bir asker olarak doğrudan tanığım. İşgal ve bombardımanlardan acı çektikten sonra, sıradan Ukraynalılar kurtarıcıları, yurttaşlarını, Ukrayna ordusunun askerlerini sevinçle karşılıyor. Bu, kendilerine saygı duyan ve topraklarını seven insanların, “Rus barışının” gerçek bir “Rus faşizmi” olduğunu ve sadece ölüm, yıkım ve üzüntü getirdiğini pratikte gören insanların normal tepkisidir.
Ukrayna tarafındaki fikir işgal altındaki toprakları kurtarmak mı yoksa daha ileri gitmek mi? Özellikle ülkenin doğusunda Rusya gibi bir komşuyla nasıl yaşayabilirsiniz? Ailenle birlikte Donetsk’e geri dönmeyi hayal edebiliyor musun?
Görevimiz, 2014’ten beri Rusya tarafından ele geçirilen bölgeleri serbest bırakarak bu savaşı durdurmaktır. Bu hedef, ancak Putin’in otoriter siyasi rejiminin düşmesine yol açacak Rus işgal ordusunu yenerek elde edilebilir. Rusya’da sadece gerçekten demokratik bir düzenin kurulması, gelecekte Rusya ile barışı garanti edebilir. Ve Almanya’daki Nazi rejiminin düşmesinden sonra olduğu gibi, bu savaşı destekleyen herkesin pişmanlık duymasıyla. Bizim tarafımızdan, sınırlarını savunabilen güçlü, bağımsız ve özgür bir Ukrayna inşa etmeliyiz. Ve evet, eminim sadece Donbass, Donetsk’i değil, tüm Ukrayna’yı da kurtaracağız. Ve şehrimi, sadece acı verici hayallerimde gördüğüm evimi tekrar görebileceğim.
Yedi aylık bir savaştan sonra, Rus ordusu, “dünyanın ikinci ordusu” hakkında ne düşünüyorsunuz? Bence Rus ordusu kapasitelerinin algılanmasının Şubat 2022’den beri, sadece Ukrayna’da değil, aynı zamanda dünyadaki birçok insan için de değiştiğini düşünüyorum. Putin üç gün içinde Ukrayna’nın kontrolünü ele almaya söz vermişti. Ancak Rus ordusu tarafından uzun bir kavga ve çok kanla birçok şehir ve hatta küçük köy alındı. Üç gün içinde bölgenin kontrolünü ele geçirmek imkansızdı. Putin başarısız oldu. Rus ordusunun ana zayıflığı, hedeflerinin, yöntemlerinin ve onu oluşturan insanların canice doğasıdır. Buna, Ukrayna halkının manevin gücünü, topraklarını ve sevdiklerini savunan insanların ahlaki büyüklüğünü de ekleyin.
Putin son günlerde Rusya’da kısmi bir seferberlik açıkladı. Ne anlama geliyor bu?
Zaten orduda görev yapmış ve askeri becerilere sahip olan yedekler askere alınmalıdır. 300.000 kişiyi harekete geçirmesi planlanıyor. Kremlin diktatörünün söylemi bugün: “Serbest bıraktığımız bölgeleri terk edemeyiz, sakinlerinin korumamıza ihtiyacı var” ve “Anavatanımız tehlikede”. Bu sözlerden, Ukrayna’nın kontrolünü hızla ele geçirme planlarının başarısız olduğu, savaşın sürdürelemediği ve Kremlin rejiminin tehlikede olduğu anlaşılmalıdır. Putin, bu savaşı kaybederek, daha önce işgal edilen Ukrayna bölgelerini kaybederek Rusya’daki gücünü kaybedeceğini anlıyor. Kaybedilen bir savaş, Putin rejiminin çöküşü anlamına gelir. Rus ordusunun kayıpları yüksektir, rakamlar 50 ila 60.000 gibi. Ruslar, yüzlerce kilometreden fazla uzanan muazzam bir cephedeki pozisyonu tutmak için çok yetersizler. Altı aylık kavgadan sonra, Rus işgal ordusunun acil bir takviyeye ihtiyacı var.
Ve kısa vadede Putin’in stratejisi nedir?
Siyasi bir manevra olarak Putin, savaşın devamını desteklemek için işgal altındaki bölgelerde sözde “referandumlar” organize etmekten oluşan eski kurnazlığı kullandı. Ateşli silah tehdidi altında alınan Ukrayna bölgelerinin nüfusunun “talep” edildiği üzere Rusya Federasyonu’na dahil edilmesini bekliyoruz. Böylece, Rus propagandası açısından, Ukrayna ordusunun yeni savaş operasyonları “Rus bölgesi”nde gerçekleştirilecek. Sonuçta, Kherson bölgesi ve Zaporijia bölgesi zaten Rus ilan edildi. Ve Rus sınırlarının “ihlali” durumunda Putin nükleer silah kullanmayı vaat ediyor.
Rus sosyal ağlarında panik rüzgarı görüyoruz. Bunu Ukrayna’da nasıl görüyorsunuz? Ve cephede ne değişecek?
Rusya’da seferberliğin duyurulmasından sonraki ilk 24 saatten itibaren, potansiyel askerlerin toplu bir göçü başladı. Sınırlarda ülkeyi terk etmek isteyen Rus vatandaşları uzun kuyruklar oluşturuyor. Ukrayna toplumu için Rusya’daki seferberlik beklenmedik bir haber değildi. Kremlin propagandacıları ve bağımsız askeri analistler zaten bu konuda çok konuştular. Seferber edilenlerin cepheye varmaya başlamaları, işgalcilerin altı aydır kanları çekilmiş birimlerini yeniden oluşturmaları üç ayı bulacaktır. Ancak zaman şimdi Ukrayna için çalışıyor. Hızla değişen bir ortamda üç ay çok uzun bir süre. Dünyadaki ve Rusya’daki siyasi durum değişebilir, ancak Putin’in yararına değil. Ukrayna cephesindeki askeri durum da gelişebilir. Son iki haftanın olayları: Ukrayna ordusu tarafından Kharkiv bölgesinin kurtarılması ve Rus birliklerinin hâlâ çok yakın zamanda bulunduğu Luhansk bölgesinin kuzeyine girişi ve Ukrayna ordusunun Kherson yönünde taarruzu savaşta güç dengesini güçlü bir şekilde Ukrayna lehine çevirdi.
Putin’in bu seferberlik ilanı, güçsüzlüğün kabulü değil mi?
Çok farklı bir Putin görüyoruz. Diktatör, dünya siyasetinde kendine güvenen bir aktör olarak konumunu kaybeder, halka açık konuşmalarında daha az sakin ve serinkanlı görünür. Ortalama bir Rus erkeği de endişeli. Rus sosyal medyasına bir bakış, Putin’in yurtseverlerinin normalde kibirli tavrının ve coşkulu militarizminin yerini kafa karışıklığına ve şaşkınlığa bıraktığını gösteriyor. Kremlin yetkililerine yönelik eleştiriler, düne kadar onları hararetle destekleyenlerden giderek daha fazla geliyor. Ne yazık ki, bu eleştiri hâlâ emperyal şovenizm bulaşmış insanlardan geliyor ve Putin rejiminin suçlarından pişmanlık duymadan ya da hatalarının farkında olmaktan ilham almıyor. Savaşta yenilmekten ve cephede ele geçirilme ihtimalinden korkarlar. Ancak bu panik, düşman saflarına düzensizlik getiriyor ve Rus toplumunun bilincindeki bu değişimin başlangıcı bile olumlu olarak değerlendirilebilir. Rusya’da seferberlik, genel bir paniği ve hâlâ çekingen ve küçük çaplı protestoları tetikledi. Ruslar savaşmak istemiyor. Ukrayna’da ise tam tersine Putin’in seferberliği kahkahalara neden oldu. Ukrayna toplumu için şaka, hiciv ve alay konusu oldu. Ukraynalılar savaşmak istiyor ve savaşacak çünkü biz kendi ülkemizdeyiz ve evlerimizi ve ailelerimizi, özgürlük ve bağımsızlık hakkımızı savunuyoruz.
Kaynak: https://lundi.am/Face-a-la-contre-offensive-ukrainienne-l-impuissance-russe