Gayrı maddi nesneler hayal gücümün, düşüncemin, rüyalarımın ürettiği nesnelerdir. Onları bizzat arzularım, en geniş özgürlük içinde yaratır. Yıldız horozundan deniz eşeğine bin bir türlü biçim alabilirler. İcat, yoğunlaştırma, saptırma, metamorfoz, hipomorfoz ve gizleme, bu hayalî gerçeklik [imaginalité] parçalarını yaratmak için kullandığım sayısız tekniklerden bazıları.
Rüya gayri maddi maddelerin üretiminde en etkin atölyelerden biridir. Rüyamda gördüğüm nesneler kendilerine özgü bir dokuya sahiptir. İpekten daha ipeksi, bulutlardan daha bulutumsu, gölgeden daha gölgemsidirler. Onları ellerimde tutarım ama yine de kavranılamazdırlar. Avuçlarım arasındayken bile kaçarlar ellerimden. Çoğu zaman, tam uykuya dalmak üzereyken, merdivenden inerken kaçırdığım basamağın maddesinden üretilmiştir bu nesneler.
Ernst Bloch şiirsel fırtınanın, zavallı, sefil ampirik fırtınadan çok daha ilginç, zengin ve güçlü olduğunu söylerdi. Aynı şey rüyalar için de geçerli değil mi?
Her halükârda uyanıkken zorlukla üretebileceğim veya hayal edebileceğim nesneleri rüyalarımda elimde olmadan üretiyorum, icat ediyorum, yaratıyorum. Freud’ün açıklamaları ilginçtir fakat rüyada görülen şeyin gücünü –veya tuhaflığını– ortadan kaldırmazlar. Düşsel ironi analiz içinde eritilemez.
Rüyalarımda beliren nesneler çoğunlukla ironik bir karaktere sahiptir. Hayal edilen nesnenin tamamen istemdışı taşıdığı mizaha bir örnek vermek için, bana yeni bir içeceği keşfettiren, kısa zaman önce görmüş olduğum bir rüyayı aktarıyorum. Bu içeceğin adı “ateist çay”dır [thé athée].
Önümde garip bir nesne görüp onu ellerime alıyorum: Bu, ambalajını açtığımızda içinde hem bir çay poşeti hem de bir prezervatif bulduğumuz küçük bir paket.
Prezervatife daha yakından bakıyorum: O da… bir çay poşetine benziyor, fakat piyasada bulduğumuz gibi yassı değil, silindir veya top şeklinde. Bu garip poşet/prezervatif üzerinde çok küçük harflerle şu sözler yazılı: “Bu korunma yöntemini kullanarak Papa’ya karşı mücadele ediyorsunuz”. Ve yazının altında tanınmış solcu simaların imzalarının yer aldığı uzun bir liste bulunuyor.
Çeviren: Uraz AYDIN
Bu yazı, M. Löwy’nin de üyesi olduğu Paris Gerçeküstücü Grubunun dergisi S.U.R.R.’un [Gerçeküstücülük, Ütopya, Hayal, İsyan] ikincisi sayısında yayımlanmıştır (Yaz 1997).
İllüstrasyon: Jan Svankmajer